اندازه‌گیری یا سنجش فرآیند برآورد اندازهٔ ویژگی‌های یک چیز، مانند طول، وزن یا عمق آن نسبت به یکاهای اندازه‌گیری استاندارد، مثل متر و کیلوگرم است. این عبارت بیان‌گر شمار نتایج فرآیند پیشین نیز هست. مترولوژی، علم مطالعهٔ اندازه‌گیری است. عمل اندازه‌گیری معمولاً با یک وسیلهٔ اندازه‌گیری نظیر خط‌کش، ترازو، دماسنج، سرعت‌سنج یا ولت‌سنج انجام میشود که با این کار، ویژگی اندازه‌گیری‌شده با یکای اندازه‌گیری مقایسه میشود. هر نوع ویژگی را می‌توان اندازه گرفت،[۱] کمّیت‌های فیزیکی مانند مسافت، سرعت، انرژی، دما و زمان از جملهٔ این ویژگی‌هایند. بنیان‌گذار اندازه‌گیری نوین، متیو لاسکیاست.
در اندازه‌گیری‌ها پاسخ کامل نداریم، هر کسی که نتیجه اندازه‌گیری خود را گزارش می‌کند، همواره بهترین برآورد خود را از مقدار اصلی، همراه با خطای اندازه‌گیری آن، ارائه می‌دهد. البته درستی اندازه‌گیری به سرشت جسمی که اندازه‌گیری میشود نیز وابسته‌است. از این‌رو، درستی تمامی اندازه‌گیری‌ها، به دلیل محدودیت در دقت (تکرارپذیری آزمایش) و خطای ناشی از طبیعت وسیله اندازه‌گیری و جسمی که اندازه‌گیری میشود، محدود است.[۲]
کولیس یا قُطرسنج یکی از ابزارهای بکار رفته در صنعت و مهندسی مکانیک است.
کولیس وسیله ای است که فاصله ی بین دو طرف یک شئ را اندازه می گیرد. برای این منظور کولیس را بین دو نقطه مطلوب قرار می دهیم و دو نقطه به وسیله ی دو فک مشخص می شود. سپس کولیس را بر می داریم حدفاصل دو ..... به وسیله یک ابزار اندازه گیری هم چون خط کش قرائت می شود. این وسیله کاربردهای بسیار وسیعی همچون در مهندسی مکانیک، فلزکاری، پزشکی و.....دارد.
کولیس ورنیه
کولیس ورنیه ها، کولیس های دیجیتال و کولیس های عقربه ای ابعاد را به طور مستقیم و با دقت بالا اندازه گیری می کنند. این کولیس ها متشکل از یک خط کش با فک ثابت و یک فک دیگر که در طول خط کش لغزانده میشود، می باشند. فاصله ی بین جک ها به سه روش خوانده می شود. ساده ترین روش این است که محل نشان گر قرائت گردد. هنگامی که نشان گر بین دو نشانه گذاری است، کاربر می تواند آن را درج کرده و از این روش دقت بیشتری را اعمال نموده است.روش دیگر این است که شی مورد نظر را بین دو فک قرار می دهیم و سپس از روی خط کش اصلی عدد نشان داده شده را می خوانیم(بر حسب میلیمتر) و سپس از روی ورنیه هر خطی که بر روی خط خط کش اصلی منطبق است را خوانده و در دقت آن ضرب می کنیم و با عدد خوانده شده از روی خط کش اصلی جمع می کنیم. کولیس های ورنیه، دیجیتال و عقربه ای می توانند ابعاد داخلی و خارجی را اندازه بگیرند و برای اندازه گیری هر کدام از فک مخصوص استفاده کنند. مقیاس ورنیه ها بر حسب سیستم متریک یا مقیاس های کوچکتر و نیز بر حسب اینچ که در قسمت بالای آن است، می باشد. کولیس های بکار گرفته شده در صنعت تا ۰.۰۱ میلیمتر و یا ۰.۰۰۱ اینچ دقت دارند و در ابعادی موجودن که می توان از آن ها برای اندازه گیری تا ۱۸۲۹ میلیمتر و یا ۷۲ اینچ استفاده کرد.
- فک خارجی برای اندازه گیری ابعاد خارجی از جمله قطر خارجی
- فک داخلی برای اندازه گیری ابعاد داخلی از جمله قطر داخلی
- پروب عمق که برای اندازه گیری ارتفاع و عمق به کار گرفته می شود.
- مقیاس اصلی که تا ۱ میلیمتر را اندازه می گیرد.
- مقیاس اصلی بر حسب اینچ
- مقیاس ورنیه که دقت آن تا ۰.۱ میلیمتر یا بیشتر است.
- مقیاس ورنیه که دقت را تا کسری از اینچ می دهد.
- گیره برای جلوگیری از حرکت قسمت متحرک و یا آسان کردن حرکت آن
آمار
وب سایت:
